Rol graven van Holland
Graaf Dirk VII van West-Friesland zijn ambities lagen dicht bij huis. Hij wilde vooral uitbreiding van zijn macht aan de grenzen van het graafschap. Zijn huwelijk met Aleid van Kleef was met name tegen Gelre gericht. Ook wilde hij van de Vlaamse belening van Zeeland af, wat hem overigens niet gelukt is. Keizer Hendrik VI van het Heilige Roomse Rijk was verwikkeld in een oorlog met de door de paus gesteunde tegenkeizer Otto IV en moest gunsten uitdelen om vrienden te maken. In ruil voor steun gaf hij Dirk VII het gebied van de latere Groote of Hollandsche Waard (van het bisdom Utrecht) en kreeg hij het recht tol te heffen van Vlaamse handelaars bij Geervliet.
In 1202 raakte graaf Dirk VII echter in een gewapend conflict met zowel het bisdom Utrecht als met de hertog van Brabant. De oorzaken van zijn geschil met Brabant moeten gezocht worden in het feit dat hij de tol bij Geervliet had uitgebouwd tot een uitgebreid stelsel van tollen. Bovendien had de graaf geleidelijk zijn greep op de riviermonden weten te versterken door het gebied ten zuidoosten van Dordrecht, waar later de Grote Waard zou ontstaan, in te lijven. Dat was tegen de zin van de hertog van Brabant die juist bezig was zijn invloedsfeer in noordelijke richting op te schuiven.
Toen Gelre en Brabant met elkaar in conflict kwamen, koos Dirk VII de kant van Gelre. Hij trok daarop Brabant binnen en verwoestte het kort daarvoor gestichte 's-Hertogenbosch, maakte grote buit en nam op 7 september 1202 de broer van de hertog en vele edelen gevangen. Als reactie verzamelde Hertog Hendrik I van Brabant een sterk leger dat bij Heusden in de slag ging met het leger van Dirk VII. Volgens ooggetuigen was Dirk's leger nog lang niet op volle sterkte en mede daardoor delfde hij het onderspit en werd gevangen genomen. Hij kwam pas vrij nadat hij een fiks losgeld had betaald en harde vredesvoorwaarden had geaccepteerd. Dordrecht en omstreken, waaronder ook het gebied van Dussen, moest hij voortaan van de hertog in leen houden.
Bronnen
Graven van Holland, Middeleeuwse vorsten in woord en beeld (880-1580), D.E.H. de Boer en A.H.P. Cordfunke, Walburg Pers 2010.
De abdij van Egmond van de aanvang tot 1573, J. Hof - Monnik van Egmond, Hollandse Studiën 5, Den Haag 1973